Stara Dębica

81. rocznica pacyfikacji wsi Wiewiórka

23 marca 1943 Gestapo z Dębicy pod dowództwem Juliusa Galblera, żandarmeria niemiecka i policja otoczyły poddębicką wieś Wiewiórka. Niemcy zamordowali rodziny Skwirów i Wałęgów, dwoje starszych osób oraz sześciu Żydów których w swoim domu ukrywali Wałęgowie. Gospodarstwa wymordowanych spalili. Okupanci jednego dnia zabili 23 osoby.

23 marca 1943 roku wykonało pacyfikacji w sił i Jurka Niemcy pod dowództwem Juliusa Garblera, a następnie zastrzelili Wojciecha i Julię Skwirów, ich córkę Antoninę i wnuczkę 12-letnią Marysię Dumanowską oraz dwóch mężczyzn nie będących członkami rodziny – Piotra Wawrzonka z Przerytego Boru i Jana Radzickiego – 17-letniego sierotę wychowywanego przez Skwirów. Wiesława schowała się duże łóżko na którym siedziała jej matka i Marysia. Seria kul skierowanych w jej matkę i siostrzenicę nie przeszyły łóżka. Niemcy ostrzelali dom i do środka wrzucili granaty. Następnie Niemcy podpalili dom i wszystkie zabudowania gospodarcze.

Władysława zdołała uciec z płonącego domu. Jej bracia Andrzej i Bronisław ukryli się na strychu a po odejściu Niemców uciekli konno w stronę Mokrego. Niemcy dalej poszli mordować sąsiadów – Wojciecha i Annę Wałęgów oraz ich trójkę dzieci Władysławę, Stanisławę i Władysława po czym spalili ich dopytek. Dalszy ciąg tej okrutnej zbrodni to zamordowanie Jana i Jadwigi Grzybów i Stanisława Pisarza. W pacyfikacji zginęło jeszcze sześcioro Żydów którzy ukrywali się u Wałęgów. Tego dnia Wiewiórce zamordowano 23 osoby.

W 80. rocznicę zbrodni z inicjatywy sołtysa Wiewiórki Tomasza Wolaka we współpracy z Centrum Kultury i Promocji w Żyrakowie na ogrodzeniu obok szkoły w Wiewiórce zawisł baner opisujący to tragiczne zdarzenie.

Opis pacyfikacji Wiewiórki: CiKP Żyraków

Julius Garbler. Kat Dębicy odpowiedzialny za śmierć tysięcy dębickich Żydów – ziemiadebicka.pl

Na jego rękach była krew tysięcy ofiar – starców, kobiet i dzieci. Gestapowski kat Dębicy – Julius Garbler z lęku przed odpowiedzialnością popełnił samobójstwo – ziemiadebicka.pl

Shares